Нябожчыкава люстра (на белорусском языке) - Кристи Агата (книги онлайн полные .txt) 📗
Маёр Рыдл спытаўся:
- Цела можна вынесцi зараз?
- Можна. Я займаўся iм да поўдня.
- Што скажаце вы, iнспектар? - Маёр Рыдл звярнуўся да высокага, з апатычным тварам чалавека ў простай вопратцы.
- О'кэй, сэр. Мы атрымалi ўсё, што нам трэба. Засталiся толькi адбiткi пальцаў нябожчыка на пiсталеце.
- Дык вы можаце працягваць.
Цела Гервазы Шэвенi-Гарэ было перанесена. Галоўны канстэбль i Пуаро засталiся адны.
- Так, - прамовiў Рыдл, - усё нiбыта зразумела i проста. Дзверы замкнуты, акно зачынена, ключ ад дзвярэй у кiшэнi мёртвага. Усё як след - апрача адной акалiчнасцi.
- I якой жа, мой дружа?
- Вы! - сказаў Рыдл адкрыта. - Што вы робiце тут?
Замест адказу Пуаро ўручыў яму лiст, якi ён атрымаў ад нябожчыка тыдзень назад, i тэлеграму, якая ўрэшце прывяла яго сюды.
- Гм, - сказаў галоўны канстэбль. - Цiкава. Мы павiнны дакапацца да сутнасцi справы. Мушу сказаць, тут прамая сувязь з яго самагубствам.
- Я згодзен.
- Мы павiнны праверыць усiх у доме.
- Магу назваць iх прозвiшчы. Я толькi што задаваў сякiя-такiя пытаннi мiстэру Трэнту.
Ён паўтарыў iмёны.
- Магчыма, вы, маёр Рыдл, ведаеце што-небудзь пра гэтых людзей?
- Я, натуральна, сёе-тое ведаю пра iх. Лэдзi Шэвенi-Гарэ гэткая ж на свой манер вар'ятка, як i стары сэр Гервазы. Яны былi адданы адно аднаму - i абое зусiм вар'яты. Яна самая незразумелая iстота на свеце, з рэдкай, незвычайнай пранiклiвасцю, здольная бiць у цэль неверагодна трапна. Людзi добра такi смяюцца з яе. Я думаю, яна ведае гэта, але не звяртае ўвагi. У яе абсалютна няма пачуцця гумару.
- Мiс Шэвенi-Гарэ ўсяго толькi iх прыёмная дачка, як мне здаецца?
- Але.
- Вельмi прыгожая маладая лэдзi.
- Надзiва прывабная дзяўчына. Сее смуту сярод тутэйшых юнакоў. Водзiць за нос i кпiць з iх. Добра сядзiць у сядле, i ў яе цудоўныя рукi.
- Гэта цяпер нас не датычыцца.
- Э, так, магчыма, не... Добра, наконт iншых людзей. Я ведаю старога Бэры, безумоўна. Ён тут амаль заўсёды. Як свойскi кот у гэтым доме. Накшталт ад'ютанта лэдзi Шэвенi-Гарэ. Ён вельмi даўнi сябар. Яны ведалi яго ўсё жыццё. Я думаю, ён i сэр Гервазы - абодва мелi iнтэрас у кампанii, дырэктарам якой быў Бэры.
- Освальд Фобз. Цi ведаеце вы што-небудзь пра яго?
- Амаль упэўнены, што сустракаў яго аднойчы.
- Мiс Лiнгард?
- Нiколi не чуў пра яе.
- Мiс Сьюзен Кардвэл?
- Даволi прывабная дзяўчына з рыжымi валасамi? Я бачыў яе тут апошнiя некалькi дзён, яна была з Рут Шэвенi-Гарэ.
- А мiстэр Бараўз?
- Але, я ведаю яго. Сакратар Шэвенi-Гарэ. Памiж намi кажучы, мне ён не падабаецца. Мiлавiдны, i ведае гэта. Не з самых лепшых.
- Цi доўга ён быў з сэрам Гервазы?
- Гады два, я думаю.
- I тут няма больш нiкога?..
Пуаро абарваў фразу.
Высокi бялявы мужчына ў будным гарнiтуры паспешна зайшоў у пакой. Ён задыхаўся i быў усхваляваны.
- Добры вечар, маёр Рыдл. Я пачуў вестку, што сэр Гервазы застрэлiўся; i вось прыбег сюды. Снэл кажа, што праўда. Гэта неверагодна. Не магу паверыць!
- Праўда, Лэйк. Дазвольце вас адрэкамендаваць. Мiстэр Лэйк, агент сэра Гервазы па справах маёнтка. Мiстэр Эркюль Пуаро, пра якога вы, мабыць, чулi.
На твары Лэйка адбiлiся i захапленне, i недавер.
- Мiстэр Эркюль Пуаро? Я страшэнна рады сустрэчы з вамi. Ва ўсякiм выпадку... - Ён раптоўна змоўк, жвавая прыемная ўсмешка знiкла - цяпер ён выглядаў устурбаваным i засмучаным. - Цi не пахне тут рыбай - гэтае самагубства, сэр?
- Чаму тут павiнна пахнуць рыбай, як вы гэта называеце? - рэзка спытаўся галоўны канстэбль.
- Бо тут мiстэр Пуаро. О, i таму, што ўся справа здаецца вельмi неверагоднай!
- Не, не, - хутка сказаў Пуаро. - Я тут не таму, што памёр сэр Гервазы. Я быў у доме - як госць.
- Ах, вось што. Дзiўна, а ён не сказаў мне, што вы прыязджаеце, калi я з iм займаўся рахункамi сёння папаўднi.
Пуаро спакойна сказаў:
- Вы двойчы ўжылi слова "неверагодна", капiтан Лэйк. Дык вы сапраўды здзiўлены весткай пра самагубства сэра Гервазы?
- Сапраўды. Вядома, ён быў вар'ят; кожны згодзiцца з гэтым. Але ўсё роўна я проста не магу ўявiць - як ён быў здатны падумаць, што свет зможа iснаваць без яго.
- Але, - сказаў Пуаро. - Менавiта. - I ён ухвальна паглядзеў у адкрыты, разумны твар маладога чалавека.
Маёр Рыдл адкашляўся.
- Раз вы тут, капiтан Лэйк, можа, вы сядзеце i адкажаце на некалькi пытанняў?
- Добра, сэр.
Лэйк сеў на крэсла насупраць iх.
- Калi вы апошнi раз бачылi сэра Гервазы?
- Сёння, гадзiне а трэцяй. Трэба было праверыць некаторыя рахункi i яшчэ вырашыць пытанне пра новага арандатара адной фермы.
- Доўга вы з iм былi?
- Магчыма, паўгадзiны.
- Падумайце добра i скажыце мне, цi не заўважылi вы чаго-небудзь нязвыклага ў яго паводзiнах?
Малады чалавек задумаўся.
- Не, наўрад. Ён быў, бадай, трошкi ўзбуджаны, але гэта не было нязвыкла для яго.
- Можа, ён быў хоць крыху прыгнечаны?
- О, не, ён быў у гуморы. Ён цешыўся жыццём менавiта цяпер, пiшучы гiсторыю роду.
- I як даўно ён заняўся гэтым?
- Пачаў месяцаў шэсць назад.
- Тады, як прыехала сюды мiс Лiнгард?
- Не. Яна прыехала прыкладна два месяцы назад, калi ён убачыў, што сам не справiцца з даследчай работай.
- Дык вы думаеце, ён быў у добрым настроi?
- О, проста ў цудоўным! Ён сапраўды лiчыў, што на свеце нiшто не мае значэння, апрача яго роду.
У голасе маладога чалавека раптам прамiльгнула горыч.
- Значыцца, наколькi вы ведаеце, у сэра Гервазы не было нiякай трывогi?
Паўза, вельмi кароткая, але паўза была, перш чым капiтан Лэйк адказаў:
- Не.
Пуаро нечакана кiнуў пытанне:
- Вы думаеце, сэр Гервазы зусiм не быў заклапочаны сваёй дачкой?
- Сваёй дачкой?
- Менавiта.
- Як мне вядома, не, - стрымана адказаў малады чалавек. Пуаро больш нiчога не гаварыў. Маёр Рыдл сказаў:
- Добра, дзякуй вам, Лэйк. Мусiць, вам лепш пабыць недзе тут на выпадак, калi мне спатрэбiцца яшчэ што ў вас запытацца.
- Вядома, сэр. - Лэйк устаў. - Я магу што-небудзь зрабiць?
- Вы можаце прыслаць сюды дварэцкага. I, можа, вы пацiкавiцеся для мяне, у якiм стане лэдзi Шэвенi-Гарэ i цi магу я трошкi пагутарыць з ёю зараз; цi яна занадта засмучаная...
Малады чалавек кiўнуў i пакiнуў пакой хуткiм рашучым крокам.
- Прыемная асоба, - сказаў Эркюль Пуаро.
- Але, цудоўны хлопец, i спраўны на службе. Яго ўсе любяць.
