Нябожчыкава люстра (на белорусском языке) - Кристи Агата (книги онлайн полные .txt) 📗
- Дзякую, сэр.
Снэл пайшоў быў да дзвярэй, але адступiў назад i стаў убаку: лэдзi Шэвенi-Гарэ заплыла ў пакой. Яна была апранута ў нейкi ўсходнi ўбор пурпурова-аранжавага шоўку, якi туга аблягаў яе цела. Твар яе быў спакойны, i ўся яна была спакойная i засяроджаная.
- Лэдзi Шэвенi-Гарэ! - Маёр Рыдл ускочыў.
- Мне сказалi, вы хацелi б пагаварыць са мной, вось я i прыйшла.
- У гэтым пакоi вам, напэўна ж, надта балюча. Пяройдзем у iншы?
Лэдзi Шэвенi-Гарэ адмоўна пакiвала галавой i села на адно з крэслаў чыпендэйл. Яна прамармытала:
- О, нiчога, якое гэта мае значэнне?
- Гэта вельмi добра, лэдзi Шэвенi-Гарэ, што вы не даяце волi сваiм пачуццям. Я разумею, якiм страшным шокам гэта было, i...
Лэдзi Шэвенi-Гарэ перабiла яго.
- Праўда, спачатку было як шок, - пагадзiлася яна. Яе тон быў лёгкi, гутарковы. - Але, ведаеце, нiякай смерцi ў сапраўднасцi няма, ёсць толькi Змена. -Яна дадала: - На самай справе, Гервазы стаiць зараз якраз за вашым левым плячом. Я выразна бачу яго.
Левае плячо маёра Рыдла злёгку ўздрыгнула. Ён з недаверам паглядзеў на лэдзi Шэвенi-Гарэ.
Яна ўсмiхнулася яму загадкавай, шчаслiвай усмешкай.
- Вы не верыце, вядома! Мала хто верыць! А мне свет духаў такi ж рэальны, як гэты. Але, калi ласка, пытайцеся ў мяне, што хочаце, i не бойцеся ўсхваляваць мяне. Я зусiм не засмучана. Разумееце, усё - Лёс. Чалавек не можа мiнуць сваёй Кармы*. Усё супадае - люстра - усё.
* Карма - з рэлiгii iндуiзму: вучэнне аб пераўвасабленнi душ, вера ў тое, што ўсе ўчынкi чалавека вызначаюць яго лёс у будучым, пасля пераўвасаблення.
- Люстра, мадам? - запытаўся Пуаро.
Яна слаба кiўнула галавой у той бок.
- Але. Яно разбiта, вы бачыце. Сiмвал! Ведаеце верш Тэнiсана? Я любiла чытаць яго дзяўчынай, хоць, вядома, тады не разумела глыбiннага сэнсу. "Раскалолася люстра ад краю да краю. Праклён мяне спасцiгае!" - крыкнула лэдзi з Шэлата". Вось што здарылася з Гервазы. Праклён спасцiгнуў i яго. Я думаю, вы ведаеце, што большасць вельмi старых родаў носяць на сабе праклён... Раскалолася люстра. Ён ведаў, што быў асуджаны! Праклён збыўся!
- Але, мадам, не праклён раскалоў люстра, - гэта была куля!
Лэдзi Шэвенi-Гарэ ўсё тым жа саладжавым голасам сказала:
- Гэта ж тое самае... Гэта лёс.
- Але ваш муж застрэлiўся.
Лэдзi Шэвенi-Гарэ паблажлiва ўсмiхнулася.
- Ён не павiнен быў так рабiць, зразумела. Але Гервазы быў заўсёды нецярплiвы. Ён нiколi не ўмеў чакаць. Яго час прыйшоў - ён ступiў насустрач. Усё так проста...
Маёр Рыдл раздражнёна выкашляўся i рэзка сказаў:
- Дык вы не былi здзiўлены, што ваш муж скончыў жыццё самагубствам? Вы чакалi, што так здарыцца?
- О, не! - Яе вочы акруглiлiся. - Нельга заўсёды прадбачыць будучыню. Гервазы, несумненна, быў вельмi дзiўны чалавек, незвычайны чалавек. Ён быў зусiм не падобны нi на кога. Ён быў адным з Вялiкiх i цяпер народжаны зноў. Я ведала гэта даўно. Думаю, ён сам гэта ведаў. Яму цяжка было прыстасоўвацца да дурных i дробных стандартаў штодзённага жыцця. - Пазiраючы цераз плячо маёра Рыдла, яна дадала: -Ён усмiхаецца зараз. Ён думае, якiя ўсе мы неразумныя. Такiя мы i ёсць, сапраўды. Проста як дзецi. Прыкiдваемся, што свет iснуе на самай справе i што гэта мае значэнне... Жыццё - толькi адна з вялiкiх Iлюзiй.
Адчуваючы, што ён прайграе бiтву, маёр Рыдл у роспачы запытаўся:
- Вы зусiм не можаце дапамагчы нам высветлiць, чаму ваш муж скончыў жыццё самагубствам?
Яна пацiснула сваiмi тонкiмi плячыма.
- Сiлы рухаюць намi - яны рухаюць намi... Вы не можаце зразумець. Вы рухаецеся толькi ў матэрыяльнай сферы.
Пуаро кашлянуў.
- Гаворачы пра матэрыяльную сферу, цi ведаеце вы што-небудзь, мадам, пра тое, як ваш муж размеркаваў свае грошы?
- Грошы? - Яна здзiўлена паглядзела на яго. - Я нiколi не думаю пра грошы. - У яе голасе гучала пагарда.
Пуаро пераключыўся на iншую тэму:
- У якi час вы спусцiлiся сёння ўнiз на абед?
- Час? Якi ён, Час? Бясконцы, вось вам адказ. Час бясконцы.
Пуаро сказаў:
- Але ваш муж, мадам, быў даволi пунктуальны ў часе - асаблiва, як мне казалi, калi датычылася абедзеннага часу.
- Ах, мiлы Гервазы... - Яна памяркоўна ўсмiхнулася. - Ён быў такi дурненькi з той пунктуальнасцю. Але гэта рабiла яго шчаслiвым. I таму мы нiколi не пазнiлiся.
- Вы былi ў сталовай, мадам, калi пачуўся першы гонг?
- Не, я была тады ў маiм пакоi.
- Цi памятаеце вы, хто быў у сталовай, калi вы сышлi ўнiз?
- Амаль усе, мне здаецца, - няўпэўнена сказала лэдзi Шэвенi-Гарэ. - Гэта мае значэнне?
- Магчыма, не, - пагадзiўся Пуаро. - Тады што-нiшто яшчэ. Цi казаў вам калi-небудзь ваш муж, што яго, як ён падазрае, абкрадваюць?
Лэдзi Шэвенi-Гарэ, здавалася, не дужа цiкавiла гэта пытанне.
- Абкрадваюць? Не, я не думаю.
- Абкрадваюць, ашукваюць, абiраюць нейкiм чынам?..
- Не, я не думаю... Гервазы вельмi ўгневаўся б, калi б хтосьцi адважыўся на такое.
- Прынамсi, ён нiчога не гаварыў вам?
- Не, не. - Лэдзi Шэвенi-Гарэ адмоўна пакiвала галавой, па-ранейшаму без вялiкай цiкавасцi. - Я памятала б...
- Калi апошнi раз вы бачылi свайго мужа жывога?
- Ён заглянуў, як звычайна, спускаючыся ўнiз перад абедам. Мая служанка была там. Ён проста сказаў, што iдзе ўнiз.
- Прыгадайце, пра што ён больш за ўсё гаварыў апошнiя некалькi тыдняў?
- О, пра гiсторыю роду. Ён так паспяхова займаўся гэтым. Забаўная, мiлая мiс Лiнгард, - ён ужо не мог без яе. Яна шукала i знаходзiла яму матэрыялы ў Брытанскiм музеi - усё, што патрэбна. Яна, ведаеце, працавала з лордам Малкастарам над яго кнiгай. I была тактоўная - я маю на ўвазе, яна абмiнала лiшняе. Урэшце, ёсць такiя продкi, якiх не хочацца чапаць. Гервазы быў вельмi чуллiвы. Яна дапамагала i мне. Здабыла мне процьму iнфармацыi пра Хэтшыпсат*. Я - пераўвасабленне Хэтшыпсат, ведаеце. - Ледзi Шэвенi-Гарэ зрабiла гэтую заяву спакойным голасам. - А да таго, - гаварыла яна далей, - я была жрыцай у Атлантыдзе.
* Хэтшыпсат - егiпецкая царыца (XV ст. да н.э.).
Маёр Рыдл пакруцiўся ў крэсле.
- Э-э, вельмi цiкава, - сказаў ён. - Добра, лэдзi Шэвенi-Гарэ, я думаю, гэта ўсё. Вы былi надзвычай зычлiвыя.
Лэдзi Шэвенi-Гарэ ўстала, разгладзiла свае шаты.
- Дабранач, - сказала яна. Позiрк яе скiраваўся ў нейкую кропку за маёрам Рыдлам.
- Дабранач, любы Гервазы. Я хацела б, каб ты прыйшоў, але, ведаю, ты мусiш заставацца тут. - Яна дадала, растлумачваючы яму: - Ты мусiш заставацца там, дзе ты адышоў ад нас, самае меншае дваццаць чатыры гадзiны. Павiнен мiнуць пэўны час, перш чым ты зможаш свабодна рухацца i камунiкавацца.
