Sonetlər - Şekspir Vilyam (читать книги онлайн регистрации txt) 📗
54
Gül hüsnün daha da görünür qəşəng,
Çünki vəfan bəzər onun ruhunu.
Qızılgül açılıb olsa da rəng-rəng,
Zinəti ətridir, kim bilmir bumu?
Vardır itburnunda ən gözəl boya,
Sanki yaranıbdır qızılgüllə tən.
Tikandan asılıb rəqs edir, guya,
Yayın mehi ilə çıxıb qönçədən.
Onun gözəlliyi — öz ləyaqəti,
Bir azdan məhv olur faydasız, hədər.
Qızılgülün belə deyil xilqəti,
Soldumu, çevrilib ətirə dönər.
Zaman solduranda gül surətini,
Şerlərim saxlar sədaqətini.
55
Şahların surəti — mərmər heykəllər
Dözümdə şerimə bərabər olmaz.
Nəğməmdə qalarsan daim təzə-tər,
Daşlar toza dönər, tozdan ayrılmaz.
Döyüşlər dağıdar abidələri,
Qalmaz saraylardan bir iz, yadigar.
Hərbin alov saçan qanlı xəncəri
Sənin surətindən uzaq dolanar.
Ölümün gözünə dik baxa-baxa
Hər cür ədavəti keçib aşarsan,
Gələn nəsillərlə gedib sabaha
Bu dünya durduqca sən də yaşarsan.
Ta qiyamət günü çatana qədər
Mənim şerlərim seni hifz edər.
56
İştah ki korşaldı artıq yeməklə,
Aclıq itiləyər onu almaz tək.
Mənim məhəbbətim, alış ürəklə,
Alovlan həsrətlə itilənərək.
Gözlərin baxmaqdan bu gün doydumu,
Sabah da gözlərin qoyma qapana.
Öz gözəl ömrünü, zərif ruhunu
Əbədi mürgüylə yetirmə sona.
İndi qoşa gəzən sevdalı gənclər
Yenə bu sahildə görüşən zaman
Dəniz tül geyinər, hər dalğası zər,
Qoy belə dənizə bənzəsin hicran.
Lap qışa oxşasın, çoxsa cəfası,
Yayda daha gözəl olar səfası.
57
Mən sənin qulunam ömrüm uzunu,
Qarşında baş əymək ləyaqətimdir.
Sənin hər əmrini, hər bir arzunu
Yerinə yetirmək səadətimdir.
Dəhşətsə hicranın dərdi, qubarı,
Sənə nə haqqım var bir söz deyim mən.
Tükənməz, üzücü, ağır anları
Cürətim çatmır ki, lənətləyim mən.
Qısqanclıq oduyla alışır sinəm.
Haradasan, yanında indi kimlər var?
Bədbəxt bir qul kimi fikirləşirəm:
Xoşbəxtdir səninlə birgə olanlar.
Eşqindən od tutub yanır pərvanə,
Neyləsən, haqq sanır onu divanə.
58
Qulunam, çəkərəm hər iztirabı.
Allah eləməsin, cəsarət edim,
Səninlə aparım saat hesabı,
Asudə vaxtına nəzarət edim.
Qoy məni məhv etsin dərd, qüssə, aləm,
Mənim haqqım yoxdur söz deyim sənə.
Məhbusam, sənin tək azad deyiləm,
Mütiyəm, hər tənən qəbuldur mənə.
Haraya meylin var, uğur olsun, get,
Sənindir ixtiyar, sənindir fərman.
Fikrindən, qəlbindən nə keçirsə et,
Özün öz səhvini bağışlayarsan.
Sən qovuş arzuna: ya yaxşı, ya pis;
Mən əzab içində gözləyim səssiz.
59
Əgər yaranmırsa heç nə yenidən,
Daim dövr edirsə əvvəl olanlar,
Yenilik naminə dərd çəkək nədən?
Keçmiş nəsilləri edirik təkrar.
Günün beş yüz dəfə dövr etməsini
Gətir xəyalına, bir yetir nəzər,
Sözlə əks olunmuş qədim əksini
Qədim kitablarda tap, mənə göstər.
Söyləyim: o vaxt ki kamil insanlar
Nə deyə bilərdi bu gül hüsnünə.
Bizmi irəliyik, yoxsa ki onlar,
Yoxsa dəyişməmiş cahanda heç nə.
Əvvəlki dahilər, hiss edir ürək,
Vurublar misə də qızıldan bəzək.
60
Sahilə şütüyən dalğalar kimi,
Ötüşür sürətlə ömürdən anlar.
Tez-tez əvəz edib biri-birini,
Sona çatmaq üçün yarışır onlar.
Aypara can atır bədirlənməyə,
Aləmə nur saçır bütövlənəndə.
Kölgələr təzədən alır dövrəyə,
Kölgələr təzədən salır kəməndə.
Qəşəng çiçəkləri soyunub yelə,
Qəşəng alınlarda yer əkir zaman.
Gözəlliyə qənim kəsilir elə,
Dəryazı heç kimə verməyir aman.
Bir mənim şerimə toxuna bilməz,
Surətin nəğməmdə yaşayar, ölməz.
61
Sənin hökmünləmi gözəl surətin
Gecələr yuxumu əlimdən alır?
Başımın üstündə dayanıb mətin,
Göz qapaqlarımı kəməndə salır?
Sənin pak ruhunmu uçub yanıma
Bütün işlərimə nəzarət edir?
Dönüb qısqanclıqdan yanar bir şama,
Tapıb qüsurumu, məzəmmət edir?
Ah, sənin sevgində bu qüdrət hanı,
Gəlib əhvalımdan tuta bir soraq?!
Mənim öz sevgimdir çəkən cəzanı,
Gedib keşiyində dayanır oyaq.
Yuxum uzaq olar gözümdən, bilsən,
Necə ki sən mənə yaxın deyilsən.
62
Xudbinlik gözümə pərdə çəkərək
Ruhuma, qanıma hakim olubdur.
Bu dərdə tapılmır bir çarə, kömək,
Bu dərd ürəyimə rişə salıbdır.
Elə sanıram ki, mənim üzümdən
Qəşəng üz tapılmaz heç bir insanda.
Görkəmdə, qamətdə yeganəyəm mən,
Hamıdan yüksəyəm, təkəm cahanda.
Güzgü həqiqəti göstərir mənə,
Görürəm üzümü tutub qırışlar.
Düşüncəm deyişib dönür tərsinə,
Xudbinlik bəladır — amansız, qəddar.
Yox, yox, öyünməyim deyildir əbəs;
Özümü səninlə etmişəm əvəz.
63
Zamanın zülmündən ilk məhəbbətim
Mənim tək üzülüb düşəndə yorğun,
Halına acıyar görərsə hər kim,
Qırışlar üzünü bürüyər onun.
Çevrilər gecəyə nurlu səhəri,
Çatar həyatının yarğanına, ah,
Daha cəlb eləməz fikri, nəzəri,
İndi gözəllikdə olsa da Allah.
Qəddar qocalığın dəryazı kəskin,
Necə əlac tapım həmin günə mən?
Gəlib biçər onun ömrünü, yəqin,
Silməz surətini xatirələrdən.
Bu qara misralar daima çağlar,
Onun gül hüsnünü yamyaşıl saxlar.
