Тарэадоры з Васюкоўкi (на белорусском языке) - Нестайко Всеволод Зиновьевич (книги без регистрации бесплатно полностью .TXT) 📗
Гэтым летам адзiн дачнiк ледзь не памёр з перапуду. Ляжаў на выгане голы-голенечкi - загараў. Галава пад парасончыкам, усё астатняе на сонцы. I раптам - Пецька. Дачнiк як iрвануў. Бугай следам. Дачнiк тоўсты. Бачыць - не ўцячэ. А тут тэлеграфны слуп на дарозе. Як той дачнiк на той слуп уздзёрся дагэтуль невядома. Але факт - паўдня загараў на iзалятарах, аж пакуль не пад'ехаў камбайнер Мiкiта i не зняў яго. Дачнiк штаны нацягнуў i адразу на станцыю - дахаты ехаць.
Не, няхай з бугаём Пецькам нашы ворагi б'юцца.
Другой кандыдатурай быў стары казёл. Гэта я яго кандыдатуру вылучыў, каб адпомсцiць. Дужа ненавiсным быў для мяне казёл, бо з'еў маю сарочку, калi я купаўся.
Але Ява мяне не падтрымаў.
- Не, - сказаў ён. - Казёл залiшне балбатлiвы. Увесь час мекекеча. Мы i воплескаў не пачуем. Мы ж гаворым пра бой быкоў, а не казлоў. Трэба, каб было нешта бычынае, каровiнае нешта - вялiкае i крутарогае.
- Каровiнае? - кажу. - Слухай, дык, можа, узяць проста карову? Бо, акрамя Пецькi, сапраўдных быкоў у нас няма, а кароў колькi хочаш. I наогул, нiдзе не гаворана, што абавязкова патрэбны бык.
Ява задумаўся.
- Хто яго ведае, можа, i так.
- Тады, - кажу, - лепшай кандыдатуры за вашу Кантрыбуцыю i не прыдумаеш.
- А чаму Кантрыбуцыя? Чаму не ваша Манька?
- Таму, што ў нашай Манькi цялё i адзiн рог зламаны. Ты хочаш, каб з нас смяялiся? Тарэадоры з аднарогай кароваю! Карыкатура. Такога яшчэ нiколi ў свеце не было.
- Можна, вядома, i Кантрыбуцыю. Але яна трохi псiхiчная.
- Што значыць "псiхiчная"? Прызнайся лепей, што ты проста мамы баiшся.
- Я - баюся? Вось зараз як дам табе ў вуха, то пабачыш, як баюся. Ану, забяры свае словы назад!
- Я забiраю, але ты ўсё роўна баiшся.
- Баюся?
- Баiшся...
- Баюся?
- Баiшся...
Я ўхапiў яго за вуха i ў той жа момант цюкнуў кулаком у жывот. Мы пакацiлiся па траве на дарогу. Усё бруднае, што валялася на дарозе, начаплялася да нашых штаноў i сарочак.
Першы апамятаўся я.
- Пачакай, - кажу, - годзе! А то замест бою быкоў у нас выйшаў бой цельпукоў.
- Гэта ты вiнаваты. Ну, добра, няхай Кантрыбуцыя. Заўтра пагонiм пасвiць i паспрабуем. А то твая Манька i сапраўды для тэлевiзара не падыходзiць. Яшчэ людзi падумаюць, што гэта не карова, а сабака.
Мне ўжо надакучыла бiцца, i я зрабiў выгляд, нiбы не зразумеў, як страшна ён абразiў нашу Маньку.
Назаўтра ранiцай мы сустрэлiся па дарозе на выган. Я гнаў Маньку, Ява Кантрыбуцыю. Каровы валаклiся, легкадумна матляючы хвастамi, i не падазравалi, якi сёння гiстарычны дзень.
На галаве ў Явы быў дамскi капялюшык, што застаўся нам у спадчыну ад нейкай дачнiцы, якая адпачывала ў нас пазалетась. Капялюшык быў завялiкiм для Явы i насоўваўся на вочы. Каб хоць што-небудзь бачыць i не ўпасцi, Ява вымушаны быў увесь час падкiдаць галавой, папраўляючы яго. Здавалася, што Ява некаму кланяецца.
У мяне пад пахай быў кiлiмок. О, гэта быў знакамiты кiлiмок. Ён вiсеў над маiм ложкам. Кiлiмок быў чырвоны, i на iм было вышыта трое смешных шчанючкоў, якiя сядзелi, прытулiўшыся адзiн да аднаго галовамi. Гэта былi Цюця, Гава i Рэва, пра якiх мне калiсьцi мацi расказвала розныя байкi, аж пакуль я не засынаў. Апошнiя два гады, калi я падрос ужо, кiлiмок ляжаў у скрынi, i цяпер ад Цюцi, Гавы i Рэвы дужа патыхала нафталiнам.
Кiлiмок i капялюшык - гэта быў наш тарэадорскi рэманент. Па дарозе мы яшчэ выразалi з ляшчыны дзве цудоўныя шпагi. Былi ў поўнай баявой гатоўнасцi.
Мы iшлi i спявалi арыю Хазэ з оперы Бiзэ "Кармэн", якую шмат разоў чулi па радыё:
Торе-гадор, смеле-ге-е в бой,
торе-гадор, торе-гадор...
Там ждет тебя-га любовь,
там ждет тебя-га-га любовь.
Мы спявалi i не ведалi, што нас чакае. Неба было сiняе-сiняе - сапраўднае iспанскае неба.
Надвор'е - самае адпаведнае для бою быкоў.
Мы пагналi кароў аж на самы край выгану, туды, дзе ставок - падалей ад людскога вока.
- Адганi сваю Маньку ўбок, каб не перашкаджала, - сказаў Ява, - i давай пачынаць.
Я не стаў пярэчыць. Тым больш што Манька ў нас дужа нервовая, ёй лепш не бачыць бою быкоў.
Ява паправiў на галаве капялюшык, падцягнуў нагавiцы i, падтанцоўваючы, стаў наблiжацца да Кантрыбуцыi. Падышоў да саменькай морды i пачаў махаць кiлiмком перад вачамi. Я затаiў дыханне - зараз пачнецца...
Ява замахаў кiлiмком яшчэ мацней.
Кантрыбуцыя - анiгадкi!
Спакайнюсенька шчыпле сабе траву.
Ява мазнуў яе кiлiмком па храпе. Кантрыбуцыя толькi адвярнулася.
Ява разнервавана пiскнуў i з усiх сiл хлёснуў карову кiлiмком. Кантрыбуцыя, лянiва пераступаючы нагамi, павярнулася да Явы хвастом.
Ява зноў забег наперад i пачаў вытанцоўваць...
Праз паўгадзiны ён сказаў.
- Яна да мяне проста прывыкла, яна мяне любiць i таму не хоча... Ану, давай ты!
Праз гадзiну, захекаўшыся, я сказаў:
- Палена нейкае, а не карова. Шкада, што ў Манькi адбiты рог, а то я паказаў бы, што такое сапраўдная тарэадорская карова.
Ява зноў замянiў мяне. Ён штораз мяняў тактыку: то падыходзiў да каровы пацiхеньку i неспадзеўкi бiў кiлiмком, то падскокваў з разгону, то налятаў збоку. Кантрыбуцыя не прымала бою. Чубы ў нас узмакрэлi, кiлiмок адчайна матляўся ў руках - здавалася, што Цюця, Гава i Рэва вось-вось загаўкаюць.
А Кантрыбуцыя - хоць бы што, не звяртала на нас анiякенькай увагi.
Адзiн раз, калi Ява схапiў Кантрыбуцыю за вуха, яна з дакорам глянула на яго сваiмi сумнымi вачамi i сказала:
- Му-у!
У перакладзе з каровiнага гэта, мабыць, азначала: "Iдзiце, хлопцы, адсюль. Не чапайце мяне".
Але мы ўчасна не зразумелi папярэджання.
Хэкаючы, мы скакалi навокал яе, выклiкаючы на двайны бой. Ява саромеўся за сваю Кантрыбуцыю - я гэта бачыў. Нарэшце, раззлаваны дарэшты, Ява крыкнуў:
- Ану, удар яе, Паўлуша, добра! Што - баiшся?.. Ну, дык я сам!
Ён размахнуўся i ткнуў Кантрыбуцыю нагою па губе.
I раптам... Раптам я ўбачыў Яву дзесьцi высока ў небе. I адтуль, з неба, пачуў яго адчайны лямант:
- Вва-вай!
Ён пачаў бегчы, па-мойму, яшчэ ў небе. Бо калi яго ногi дакранулiся да зямлi, то ён ужо штосiлы iмчаў да стаўка. Я рвануўся за iм. Гэта быў наш адзiны паратунак. Мы з разгону ўляцелi ў ставок, уздымаючы цэлыя гейзеры вады i гразюкi. Спынiлiся ажно на сярэдзiне. Тое, куды мы ўляцелi, па праўдзе кажучы, стаўком можна было назваць толькi ўмоўна. Калiсьцi сапраўды тут быў вялiзны ставок-копанка. Але ён даўно ўжо перасох, абмялеў i ператварыўся ў звычайную сажалку. На самым глыбокiм месцы нам было па шыю. Менавiта тут мы зараз i стаялi, адсопваючыся.
