Robinsono Kruso - Defoe Daniel (книги хорошего качества .TXT) 📗
Mi hejmportis la birdon, kaj faris buljonon el Дќi. Vendredo tre miris, kiam li vidis, ke mi manДќas salon kun Дќi, kaj li tordis la vizaДќon; sed mi, miaparte, prenis iom da buljono sen salo, kaj laЕe tordis la vizaДќon. MorgaЕtage, mi donis al li pecon da kapraДµo, kiun mi antaЕe pendigis per Еќnuro antaЕ la fajro por Дќin rosti. Mia maniero estis, starigi du stangojn, unu Д‰iuflanke de la fajro, kun bastono trans iliaj suproj por subteni la Еќnuron. Gustumante la viandon, li sciigis al mi laЕeble, kiel bona li Дќin konsideras.
MorgaЕtage mi sendis lin por elbati kaj kribri iom da greno. Mi vidigis lin, kiel mi faras panon, kaj li baldaЕ faris la tutan laboron. Mi vere amis lian fidelan varman koron, kaj li baldaЕ lernis paroli al mi. Unu tagon mi diris, “Ĉu viagentaj viroj venkas en batalo?” Li respondis ridete, venkas. “Nu,” mi diris, “Kial ili permesis siajn malamikojn kapti vin?”
“Kuri unu, du, tri, kaj fari en boato tiam.” (Vendredo ne ankoraŠpovis paroli bone).
“Nu, kion ill faras kun la kaptitoj?”
“Tute manĝi ili.”
Tio ne estas bona novaДµo por mi, sed mi daЕrigis, kaj demandis, “Kien ili prenas ilin?”
“Iri loko kie proksa.”
“Ĉu ili venis tien-ĉi?”
“Jes, jes, veni tie-ĉi aŠalilok.”
“Ĉu vi dufoje estis tie-ĉi kun ili?”
“Jes, veni tie-ĉi.”
Li signifas la nordokcidentan flankon de la insulo; tial morgaЕtage mi lin kondukis al tiu-Д‰i loko. Li rekonis la lokon, kaj diris al mi, ke li unufoje estis tie, kune kun dekdu viroj. Por sciigi min, li metis vice dekdu Еќtonojn, ilin por mi kalkuli.
“Ĉu iafoje boatoj ne estas perditaj ĉe via marbordo?” Li respondis ke ne estas danĝero, kaj la boatoj ne estas perditaj. Li diris al mi, ke tre malproksime al la luno — tio estas, kie la luno ĵus leviĝis — loĝas gento da blankuloj kiuj similas min mem, kun barboj. Mi ne dubis, ke ili certe venis de Hispanujo por prilabori la orminejojn. Mi demandis: “Ĉu mi povos foriri de tiu-ĉi insulo, kaj kuniĝi kun tiuj-ĉi viroj?”
“Jes, jes, vi iri en du boatoj.”
Estas malfacile kompreni kiamaniere unu viro povas veturi en du boatoj, sed li parolis pri boato duoble granda ol la mia.
Unu tagon, mi diris al mia sklavo, “Ĉu vi scias, kiu vin kreis?”
Sed li tute ne povis kompreni la signifon de tiuj-ĉi vortoj. Tial mi diris, “Ĉu vi scias, kiu kreis la maron, la teron sur kiu ni paŝas, la montetojn kaj arbarojn?” Li respondis, ke estas Biko, kies domo troviĝas tre malproksime, kaj Biko estas tiel maljuna, ke la maro kaj la tero ne estas tiel grandaĝa kiel li.
“Se tiu-ĉi maljunulo faris ĉion, kial ĉio ne falas sur la genuojn antaŠli?”
Mia sklavo alprenis gravan mienon kaj diris, “Ĉio diri �O’ al li.”
“Kien la viroj vialandaj iras, kiam ili mortas?”
“Iri Bikon.”
Tiam mi levis mian manon Д‰ielen, kaj diris, “Dio loДќas tie. Li kreis la mondon, kaj Д‰ion en Дќi. La luno kaj la steloj estas kreitaДµoj de Lia mano. Dio alsendas la venton kaj pluvon sur la teron, kaj la riveretojn, kiuj fluadas. Li kaЕќas la vizaДќon de la Д‰ielo per nuboj, Li kreskigas la herbon sur la kamparo, kaj kreskaДµojn por la uzo de la homaro. La amo de Dio estas senfina. Kiam ni preДќas, Li alproksimiДќas al ni, kaj aЕdas nin.”
Mi sklavo vere gojis, kiam li aЕdas min paroli pri tiaj aferoj. Longatempe, li senmove sidis, tiam sopiris, kaj diris al mi, ke li ne diros plu вЂ?O’ al Biko, Д‰ar Biko loДќas nur spaceton de tie-Д‰i. Li ne povas aЕdi la homojn Дќis ili supreniris la monteton al li.
“Ĉu vi supreniris la monteton por paroli al li?”
“Ne, ne, Obesoj iri Bikon, ne junaj.”
“Kion la Obesoj diris al li?”
“Diri �O’.”
Post kiam mi konvinkis mian sklaon, ke Biko ne estas la vera Dio, li tiele sentis pri mi, ke mi timis anstataЕiДќi por Biko. LaЕeble, mi penegis, ke li kredu pri Kristo; mi Дќion klarigis, Дќis fine — dankon al Sinjoro — mi sukcesis, kaj li ekamis Dion tutkore.
Por plaД‰i mian sklavon, mi iomvorte rakontis al li mian tutvivadon. Mi diris al li, kie mi naskiДќis, kaj kie mi pasigis mian infanecon. Li Дќojis pro la rakontoj pni mia naskolando; la komerco portata per Дќiaj Еќipoj Д‰iuparte de la konita mondo. Mi donis al li tranД‰ilon, kio kaЕzis, ke li dancis Дќoje.
Unu tagon starante sun la supro monteta orientflanke de la insulo, mi ekvidis lin, fervore rigardante kontinenten longtempe, kaj poste, vokante al mi, saltante kaj kantante.
“Kion vi ekvidas?” mi demandis.
“Ha, ĝojo!” li respondis kun ĝojo fervora en la okuloj. Ha, ĝojo, tie mia lando!”
Kial li streĉis la okulojn por rigardegi tiun-ĉi landon, kvazaŠli deziregus esti tie? Mi ektremis tiel, ke mi pli malpli sentis sendanĝera kun li. Mi pensis, reveninte al sia hejmo, ke li ne plu pripensus pri tio, kion mi lin lernigis kaj kion mi faris por li. Kaj sciiginte sian genton pri miaj vivmanieroj, li sendube revenos, eble kun dudekoj, kaj min mortigos poste dancante ĉirkaŠmi simile al ili veninte la lastan tempon sur la insulo, dancis ĉirkaŠla viroj.
Sed tia timo estis vana, kvankam Дќi loДќis en mia animo longatempe, kaj mi ne agis tiel bone al li kiel antaЕe. De nun, tagon post tago, mi penis eltrovi, Д‰u estas kaЕzo por mia timo aЕ ne. Mi diris, “Ĉu vi deziras, ke vi estu ree en via naskolando?”
“Jes, mi esti multe ĝoja tie.”
“Kion vi tie farus? Ĉu vi resovaĝiĝus?”
“Ne, ne, mi diri bonaĝi, manĝi pano, lakto, ne plu manĝi homo.”
“Kial, ili vin mortigus?”
“Ne, ne mortigus, lerni ami.”
Tiam li diris al mi, ke kelke da blankaj homoj veninte al ilia bordo, ilin instruis pri multaj aferoj.
“Ĉu vi do volas reveturi kun mi al via lando?”
Li respondis, ke li ne povas naĝi tiel malproksimen, tial mi diris al li, ke li min helpu konstrui boaton por veturi en ĝi. Je tio li respondis, “Se vi iri, mi iri.”
“Se mi iros? Ili min manĝos.”
“Ne, mi kaЕzi ili ami vi multe.”
Tiam li diris al mi laЕeble, kiel afable ili agis al kelke da blankuloj. Mi nun montris al li la grandan boaton por sciigi kion li pensas pri Дќi, sed li juДќis, ke Дќi estas tro malgranda. Poste ni iris por rigardi la boaton de la malnova Еќipo, kiu tute ne estis en bonstato, kuЕќinte tri jarojn en la sunbrilo. La malfeliД‰ulo ne dubis, ke Дќi taЕgos. Sed kiamaniere ni povis tion eltrovi? Mi diris al li, ke ni devos konstrui boaton tiel grandan kiel tiun, kaj ke li reiros hejmon en Дќi. Li ne parolis unu vorton, sed graviДќis kaj malДќojiДќis.
“Pro kio vi ĉagrenas?” mi diris
“Vi kolera je mi, kial?”
“Kion vi diras? Mi ne estas malkontenta je vi.”
“Ne malkontenta? ne malkontenta je mi? Kial forsendi sklavo?”
“Ĉu vi ne diris al mi, ke vi ŝatus iri hejmon?”
“Jes, jes, vi kaj mi tie; vi ne iri, mi ne iri.”
“Kaj kion mi povos fari tie?”
“Vi fari multe bone! Vi diri sovaĝuloj esti bone, koni Dio, preĝi al Dio, vivi bone.”
Ni baldaЕ ekkonstruis boaton sufiД‰e grandan por ni ambaЕ. Unue ni elserД‰is kelke da altaj arboj, kiuj kreskis apud la marbordo, por ke ni povu surnaДќigi mian boaton farotan. Mia sklavo planis elbruli la lignon por Дќin bonformigi, sed planante Дќin elhaki, mi ordonis, ke li laboru per miaj iloj, kaj post du monatoj konstruiДќis fortika boato sed postulis longtempe por Еќovi Дќin marbordon.
Vendredo estis sola administranto de Дќi, kaj kvankam la boato estis granda, li Дќin movis facile, kaj diris, ke li pensas, ke Дќi bone veturos spite ventblovo. Li ne sciis, ke mi intencas konstrui maston kaj velon. Mi dehakis junan abion por la masto, kaj tiam mi prilaboris la velon. Mi tute ne povis fari alie krom ridi, kiam mi vidis, kiel la sklavo staras kaj rigardegas, observante min velveturigi la boaton. Sed tre baldaЕ li eksaltis, ekridis kaj manfrapis, vidante min turni la velon jen unuflanken, jen aliaflanken.