Чалавек-невiдзiмка (на белорусском языке) - Уэллс Герберт Джордж (список книг .txt, .fb2) 📗
Мiсiс Хол ахвотна адказала на пытаннi, спадзеючыся такiм чынам разгаварыць яго.
- Дарога да станцыi вельмi крутая, - сказала яна i, карыстаючыся выпадкам, дадала: - У мiнулым годзе на гэтай дарозе перакулiўся экiпаж. I пасажыр i кучар абодва загiнулi. Цi доўга надарыцца бядзе? Адна хвiлiна - i канец, цi не праўда, спадар?
Але госця не так i лёгка было ўцягнуць у размову.
- Праўда, - сказаў ён, спакойна гледзячы на яе праз акуляры.
- А потым, калi яшчэ паправiшся, праўда? Вось, напрыклад, мой пляменнiк Том парэзаў сабе руку касой - касiў, ведаеце, спатыкнуўся ды i парэзаў, дык цi паверыце, спадар, тры месяцы хадзiў з завязанай рукой. Пасля таго выпадку я страшна баюся касы.
- Безумоўна, гэта зразумела, - сказаў прыезджы.
- Спачатку мы вельмi баялiся, што Тому давядзецца рабiць аперацыю, яму так было дрэнна.
Прыезджы адрывiста засмяяўся, быццам забрахаў.
- Дык яму было дрэнна? - паўтарыў ён.
- Праўда, спадар. I гэта было зусiм не смешна для тых, каму давялося з iм важдацца. Хоць бы мне, спадар, таму што сястра ўсё няньчылася са сваiмi малымi. Толькi ведай: завязаць цi развязаць яму руку... Таму, калi дазволiце...
- Дайце мне, калi ласка, запалкi, - раптам перапынiў ён яе. - Мая люлька патухла.
Мiсiс Хол замоўкла. Несумненна, з яго боку груба перапыняць яе такiм чынам пасля таго, як яна яму ўсё расказала. З хвiлiну яна сярдзiта глядзела на яго, але, успомнiўшы пра два савярэны, пайшла за запалкамi.
- Дзякую, - коратка сказаў ён, калi яна паклала запалкi на стол, i, павярнуўшыся да яе спiной, пачаў зноў глядзець у акно. Бачна, размова аб аперацыях i бiнтах была яму непрыемная. Яна вырашыла не вяртацца да гэтай тэмы, але непрыязныя паводзiны незнаёмца раззлавалi яе, i Мiлi давялося гэта адчуць на сабе.
Прыезджы заставаўся ў гасцiнай да чатырох гадзiн, не даючы нiякага поваду зайсцi да яго. Амаль увесь гэты час у пакоi было вельмi цiха: магчыма, ён сядзеў каля камiна, якi дагараў, i курыў люльку, а можа, проста драмаў.
Аднак, калi б хто-небудзь уважлiва прыслухаўся, то змог бы пачуць, як ён памяшаў вуголле, а потым хвiлiн пяць хадзiў па пакоi i размаўляў сам з сабою. Затым зноў сеў, i пад iм рыпнула крэсла.
Раздзел II
ПЕРШЫЯ ЎРАЖАННI МIСТЭРА ТЭДЗI ХЕНФРЫ
У чатыры гадзiны, калi ўжо амаль сцямнела i мiсiс Хол збiралася з духам, каб зайсцi да пастаяльца i спытацца, цi не жадае ён гарбаты, у карчму ўвайшоў Тэдзi Хенфры, майстар гадзiннiкаў.
- Якое кепскае надвор'е, мiсiс Хол! - сказаў ён. - А яшчэ ў лёгкiх чаравiках.
Снег за акном падаў усё гусцей i гусцей.
Мiсiс Хол пагадзiлася, што надвор'е кепскае i, заўважыўшы ў руках мiстэра Хенфры чамаданчык з iнструментамi, раптам заззяла.
- Ведаеце, раз вы ўжо тут, зiрнiце, калi ласка, на гадзiннiк у гасцiнай. Iдзе ён добра i б'е як трэба, але гадзiннiкавая стрэлка ўсё стаiць на шасцi гадзiнах i нiколькi не жадае зрушыць з месца.
I, паказваючы майстру гадзiннiкаў дарогу, яна накiравалася ў гасцiную, пастукалася ў дзверы i ўвайшла.
Прыезджы - як яна паспела заўважыць, адчыняючы дзверы, - сядзеў у крэсле перад камiнам i, здавалася, драмаў; яго забiнтаваная галава схiлiлася набок. Пакой асвятляў толькi чырвоны водблiск камiна. Мiсiс Хол усё падалося чырванаватым, вычварным i няясным, тым больш што яна ўсё яшчэ была аслеплена святлом лямпы, якую толькi што запалiла над стойкай у распiвачнай. На секунду ёй здалося, што ў пастаяльца страшэнны, шырока адкрыты рот на ўсю нiжнюю частку твару. Гэта быў iмгненны прывiд - белая забiнтаваная галава, вялiзныя акуляры замест вачэй i пад iмi шырокi, адкрыты рот, якi быццам бы пазяхаў. Але вось сонны зашавялiўся, выпрастаўся ў крэсле i падняў руку. Мiсiс Хол расчынiла дзверы насцеж, у пакоi стала святлей; тады яна лепш разглядзела яго i ўбачыла, што твар незнаёмца прыкрыты шалiкам, таксама, як раней сурвэткай. I яна вырашыла, што ёй усё проста здалося з-за гульнi ценяў.
- Цi не дазволiце, судар, майстру агледзець гадзiннiк? - сказала яна, крыху апамятаўшыся.
- Агледзець гадзiннiк? - спытаў ён, сонна азiраючыся кругом. Потым, нiбы прачнуўшыся, дадаў: - Калi ласка!
Мiсiс Хол пайшла за лямпай, а ён падняўся з крэсла i пацягнуўся. З'явiлася лямпа, i мiстэр Тэдзi Хенфры, увайшоўшы ў пакой, апынуўся твар у твар з забiнтаваным чалавекам. Ён быў, па яго ўласнаму прызнанню, агарошаны.
- Добры вечар, - сказаў незнаёмец, гледзячы на яго, як марскi рак; па выказванню Хенфры, - на такое параўнанне яго, напэўна, навялi цёмныя акуляры.
- Спадзяюся, - сказаў Хенфры, - я вас не патрывожу?
- Нiколькi, - адказаў прыезджы. - Хаця я думаў, - дадаў ён, звяртаючыся да мiсiс Хол, - што гэты пакой адведзены мне для асабiстага карыстання.
- Я падумала, судар, - сказала гаспадыня, - што вы пажадаеце, каб гадзiннiк...
- Вядома, - перапынiў ён, - вядома; але ўвогуле я прывык заставацца адзiн i не люблю, калi мяне турбуюць. Але я рады, што гадзiннiк будзе пачынены, - працягваў ён, бачачы, што мiстэр Хенфры спынiўся ў нерашучасцi. Ён ужо хацеў папрасiць прабачэння i пайсцi, але словы прыезджага заспакоiлi яго.
Прыезджы павярнуўся спiной да камiна i заклаў рукi за спiну.
- Калi з рамонтам гадзiннiка будзе закончана, я вып'ю гарбаты, - заявiў ён. - Але няхай раней пачыняць гадзiннiк.
Мiсiс Хол ужо збiралася выйсцi з пакоя, - на гэты раз яна не спрабавала завязаць размову, не жадаючы, каб яе груба абарвалi ў прысутнасцi мiстэра Хенфры, - як раптам пастаялец спытаўся, цi паклапацiлася яна аб дастаўцы яго багажу. Яна паведамiла яму, што гаварыла пра гэта з паштальёнам i што багаж будзе дастаўлены заўтра ранiцай.
- Вы ўпэўнены, што раней нельга яго даставiць? - спытаў ён.
- Зусiм упэўнена, - адказала яна даволi холадна.
- Мне трэба было адразу сказаць вам, хто я такi, але я так замёрз i стамiўся, што проста не мог гаварыць. Я, бачыце, выпрабавальнiк...
- Ах, дык вунь яно што, - прамовiла мiсiс Хол, на якую гэтыя словы зрабiлi вельмi моцнае ўражанне.
- Багаж мой складаецца з самых розных прыбораў i апаратаў.
- Вельмi нават карысныя рэчы, - заўважыла мiсiс Хол.
- I я з нецярплiвасцю чакаю магчымасцi працягваць свае выпрабаваннi.
- Вядома, судар.
- Прыехаць у Айпiнг, - працягваў ён павольна, як быццам бы падбiраючы словы, - мяне прымусiла... м-м... iмкненне да цiшынi i спакою. Я не хачу, каб мяне турбавалi ў час маiх заняткаў. Апрача таго, няшчасны выпадак...
"Так я i здагадвалася", - падумала мiсiс Хол.
- ...вымушае мяне да адзiноты. Разумееце, вочы мае iншы раз да таго слабеюць i пачынаюць так пакутлiва балець, што мне даводзiцца зачыняцца ў цёмным пакоi на цэлыя гадзiны. Гэта надараецца калi-нiкалi. Цяпер гэтага, вядома, няма. Але калi ў мяне прыступ, самы нязначны неспакой, з'яўленне чужога чалавека ў пакоi прымушае мяне страшэнна пакутаваць... Я думаю, лепш папярэдзiць аб гэтым загадзя.
- Вядома, судар, - сказала мiсiс Хол. - Асмелюся спытацца ў вас...
- Гэта ўсё, што я хацеў сказаць вам, - перапынiў ён яе сваiм суровым тонам, якi не дапускаў нiякiх пярэчанняў.
Мiсiс Хол асеклася i вырашыла адкласцi свае пытаннi i спачуваннi да больш зручнага моманту.
Яна выйшла, а прыезджы застаўся стаяць перад камiнам, люта гледзячы на мiстэра Хенфры, якi рамантаваў гадзiннiк (так гаварыў потым сам мiстэр Хенфры). Майстар гадзiннiкаў паставiў лямпу блiзка каля сябе, i зялёны абажур кiдаў яркае святло на яго рукi i на часткi механiзма, пакiдаючы амаль увесь пакой у цянi. Калi ён падымаў галаву, перад вачамi ў яго плавалi рознакаляровыя плямы. Хенфры быў цiкаўным чалавекам, таму ён вынуў механiзм, - хаця ў гэтым не было рашуча нiякай патрэбы, - разлiчваючы зацягнуць работу i, хто ведае, можа, нават завязаць з незнаёмцам размову. Але той стаяў маўклiва, не рухаючыся з месца. Ён стаяў так цiха, што гэта пачало дзейнiчаць мiстэру Хенфры на нервы. Яму падалося нават, што ён адзiн у пакоi, але падняўшы вочы, перад якiмi адразу паплылi зялёныя плямы, ён убачыў у шэрым змроку нерухомую фiгуру з забiнтаванай галавой, што ўтаропiлася на яго вялiзнымi сiнiмi акулярамi. Гэта было так страшна, што з хвiлiну абодва стаялi нерухома, гледзячы адзiн на аднаго. Потым Хенфры апусцiў вочы, нiбы выбiраючы мiшэнь для падрыхтоўчага стрэлу.
