Казкi (на белорусском языке) - Гримм братья Якоб и Вильгельм (читать книги онлайн регистрации TXT) 📗
I вось яна надумала: "А цi не ў гэтым ранцы хаваецца ўся яго дзiвосная сiла? " - i яна прыкiнулася такой ласкавай, расчулiла яго i кажа:
- Зняў бы ты свой стары ранец, ён так псуе твой выгляд, што мне прыходзiцца за цябе чырванець.
- Мая любачка, - адказаў ён, - гэты ранец i ёсць самы вялiкi мой скарб; пакуль ён у мяне, я не баюся нiчога на свеце, - i ён растлумачыў ёй, якой чароўнай сiлай той валодае.
Тут кiнулася яна яму на шыю, быццам хочучы яго расцалаваць, а ў гэты час спрытна зняла ў яго з плячэй ранец i, схапiўшы яго, уцякла.
Калi яна апынулася адна, яна стукнула па ранцу i загадала салдатам схапiць i звязаць iх ранейшага гаспадара i выгнаць яго з каралеўскага палаца. Яны паслухалiся, i тады каварная жонка выклiкала яшчэ салдат, каб прагналi яны яго зусiм з каралеўства. I давялося б яму загiнуць, калi б не засталося ў яго шапачкi. Толькi ўдалося яму вызвалiць рукi, павярнуў ён на галаве некалькi разоў шапачку, - i зараз жа пачалi грукатаць гарматы, усё было разгромлена, i давялося самой каралеве iсцi да яго i прасiць у яго лiтасцi. Яна так ласкава яго прасiла i абяцала выправiцца, што нарэшце ўгаварыла яго заключыць мiр. I прыкiнулася яна такой любячай, што здолела хутка яго абдурыць, i ён расказаў ёй, што калi хто i захопiць у яго ранец, то ўсё ж яго адолець нельга да таго часу, пакуль ёсць у яго гэтая старая шапачка.
Выведаўшы гэтую тайну, яна пачакала, пакуль ён заснуў, забрала ў яго шапачку i загадала выпхнуць яго на вулiцу. Але застаўся ў яго яшчэ ражок; i вось, моцна разгневаўшыся, пачаў ён дзьмуць у яго з усёй сiлы. I ўмомант павалiлася ўсё - сцены i крэпасць, гарады i вёскi, i былi забiты пры гэтым кароль з каралевай. I каб не перастаў ён дзьмуць у свой ражок, ператварылася б усё ў развалiны i не засталося б каменя на каменi.
I вось з таго часу нiхто ўжо больш не адважваўся выступаць супраць яго, i стаў ён каралём над усёю краiнай.
БЕЛАСНЕЖКА I КРАСНАЗОРКА
На краi лесу, у маленькай хацiнцы, адзiнока жыла бедная ўдава. Перад хацiнкай у яе быў сад, а ў садзе раслi два ружовыя кусты. На адным з iх цвiлi белыя ружы, а на другiм - чырвоныя. I былi ў яе дзве дачкi - адна бялей за белую ружу, другая румяней за чырвоную. Адну празвалi Беласнежкай, другую Красназоркай.
Абедзве дзяўчынкi былi сцiплыя, добрыя, працавiтыя, паслухмяныя. Здавалася, увесь свет абыдзi - не знойдзеш лепшых! Толькi Беласнежка была цiшэй i ласкавей, чым яе сястра. Красназорка любiла бегаць i скакаць па лугах i палях, збiраць кветкi, лавiць пеўчых птушак. А Беласнежка больш ахвотна заставалася каля мацi: дапамагала ёй па гаспадарцы або чытала што-небудзь услых, калi рабiць было нечага.
Сёстры так моцна любiлi адна адну, што ўсюды хадзiлi разам, узяўшыся за рукi. I калi Беласнежка гаварыла: "Мы нiколi не расстанемся", то Красназорка дадавала: "Да таго часу, пакуль жывыя!" А мацi заканчвала: "Ва ўсiм дапамагайце адна адной i ўсё дзялiце пароўну".
Часта абедзве сястры хадзiлi ўдваiх у дрымучы лес збiраць спелыя ягады. I нi разу нiводзiн драпежны звер не крануў iх, нiводзiн маленькi звярок, убачыўшы iх, не схаваўся ад страху. Зайчык смела браў капусны лiст з рук у сясцёр, дзiкая каза, як дамашняя, пасвiлася ў iх на вачах, алень весела скакаў, а лясныя птушкi i не думалi ўцякаць ад дзяўчатак - яны сядзелi на галiнках i спявалi iм усе песнi, якiя толькi ведалi.
Нiколi нiякай бяды не было з iмi ў лесе. Калi, бывала, яны забавяцца i ноч застане iх у гушчары, то клалiся побач на мяккi мох i спакойна засыналi да ранiцы. Мацi ведала гэта i зусiм не трывожылася за iх.
Беласнежка i Красназорка так чыста прыбiралi заўсёды сваю хату, што i заглянуць туды было прыемна.
Летам за ўсiм прыглядала Красназорка. Кожнай ранiцай, перш, чым прачыналася мацi, яна ставiла каля яе пасцелi букет кветак, а ў букеце абавязкова было па кветачцы з кожнага ружовага куста - белая ружа i чырвоная.
А зiмой у хаце гаспадарыла Беласнежка. Яна раскладала ў ачагу агонь i вешала на крук кацялок над агнём. Кацялок быў медны, але блiшчаў, як залаты, так ярка ён быў начышчаны.
Вечарам, калi за вокнамi хадзiла мяцелiца, мацi гаварыла:
- Iдзi, Беласнежка, зачынi шчыльна дзверы.
I яны ўтраiх садзiлiся перад ачагом.
Мацi даставала акуляры, раскрывала вялiкую тоўстую кнiгу i пачынала чытаць, а абедзве дзяўчынкi сядзелi за сваiмi калаўротамi, слухалi i пралi. Каля iх на падлозе ляжаў баранчык, ззаду, на седале, схаваўшы галаву пад крыло, - белы галубок.
Але аднойчы, калi яны сядзелi перад агнём i бавiлi вечар за кнiгай i калаўротам, хтосьцi нясмела пастукаўся ў дзверы, быццам прасiў упусцiць яго.
- Чуеш, Красназорка? - сказала мацi. - Адчынi хутчэй! Гэта, напэўна, якi-небудзь падарожнiк шукае ў нас прытулку i адпачынку.
Красназорка пайшла i адсунула засаўку. Яна думала, што ўбачыць за дзвярыма стомленага чалавека, якога застала непагадзь.
Ды не, на парозе стаяў не чалавек. Гэта быў мядзведзь, якi адразу ж прасунуў у дзверы агромнiстую чорную галаву.
Красназорка гучна ўскрыкнула i адскочыла назад. Баранчык забляяў. Галубок заляпаў крыламi. А Беласнежка схавалася ў самы цёмны куток, за ложак мацеры.
Мядзведзь паглядзеў на iх i сказаў чалавечым голасам:
- Не бойцеся! Я не зраблю вам нiякага зла. Я проста вельмi замёрз i хацеў бы хоць трохi сагрэцца ў вас.
- Ах ты, бедны звер! - сказала мацi. - Кладзiся вось тут, каля агню... Толькi глядзi не падпалi незнарок шубу.
Пасля яна закрычала:
- Беласнежка! Красназорка! Iдзiце хутчэй сюды! Мядзведзь не зробiць вам нiчога дрэннага. Ён разумны i добры.
Абедзве дзяўчынкi падышлi блiжэй, а за iмi баранчык i галубок. I неўзабаве ўжо нiхто з iх не баяўся мядзведзя.
- Дзецi, - сказаў мядзведзь, - вам трэба пачысцiць маю шубу, а то яна ўся ў снезе.
Дзяўчаткi прынеслi мяцёлку, абмялi, пачысцiлi густую мядзведжую футру, i мядзведзь расцягнуўся перад агнём, забурчаў ад задавальнення.
А Беласнежка i Красназорка даверлiва прымасцiлiся каля яго i давай тармасiць свайго непаваротлiвага госця. Яны кудлацiлi яго шэрсць, станавiлiся яму на спiну нагамi, штурхалi то ў адзiн бок, то ў другi, дражнiлi арэхавымi палкамi. А калi звер пачынаў раўцi, яны гучна смяялiся.
Мядзведзь дабрадушна дазваляў гуляць з iм, але калi яго вельмi даймалi, роў:
- Беласнежка! Красназорка!
