Лота (на белорусском языке) - Линдгрен Астрид (читать книги полностью без сокращений бесплатно .txt) 📗

Як цяжка было выбраць такую сукенку! Iх было так шмат! Былi чырвоныя, жоўтыя, блакiтныя, белыя, у клетку, у кропкi, нават з кветачкамi.

- Белая сукенка з вышыўкай будзе найлепшая, - вырашыла нарэшце Лота. - Яе можна будзе апрануць толькi ў нядзелю.

- Ты маеш рацыю, - сказала мiсiс Берг. - Яе не трэба апранаць кожны дзень.

Калi ўсё было даведзена да ладу, мiсiс Берг пагладзiла Лоту па шчацэ i сказала:

- Тут мы ўжо ўсё скончылi, i я лепш пайду дадому.

Лота кiўнула:

- Добра, але ж вы павiнны наведваць мяне. Калi вы ўбачыце Мартэнсанаў, скажыце iм, што я жыву ў сваiм уласным доме i нiколi не вярнуся да iх.

- Добра, я так i скажу, - адказала мiсiс Берг.

Калi жанчына была ўжо на сярэдзiне лесвiцы, Лота закрычала:

- Мiсiс Берг, а як наконт ежы? Вы дасцё мне што-небудзь?

- Так, але ж табе прыйдзецца прыходзiць самой, - сказала мiсiс Берг. - Мне неяк не вельмi хочацца бегаць унiз i ўверх па лесвiцы.

Якраз у гэты момант Лота паглядзела ўверх i ўбачыла кошык, якi звiсаў з крука на столi.

- Мiсiс Берг, у мяне цудоўная iдэя!..

Iдэя Лоты была прывязаць доўгую вяроўку да кошыка i апускаць яго з акна так, каб мiсiс Берг магла пакласцi туды ежу.

- Потым я паднiму яго i - ап! Вось i ежа, - сказала Лота.

- Ты разумная, - сказала мiсiс Берг. Яна рассмяялася i пайшла за ежай для Лоты. Калi яна вярнулася, Лота ўжо апусцiла кошык.

- Хоп! Вось i ежа! - закрычала мiсiс Берг.

- Вы не расказвайце, што ў кошыку, - сказала Лота. - Я хачу здзiвiцца.

Яна падняла кошык у пакой; у iм былi аранжад, дзве саломiнкi, халодны памiдорны блiн, загорнуты ў кавалак паперы, i невялiчкi збанок з джэмам.

- Лепш, чым у Мартэнсанаў, - сказала Лота. - Да пабачэння, мiсiс Берг, i вялiкае вам дзякуй!

Мiсiс Берг пайшла, а Лота паклала аладку на стол i памазала яе джэмам. Потым яна скруцiла яе, узяла абедзвюма рукамi i пачала адкусваць ад яе, запiваючы аранжадам праз саломiнку.

- Не можа быць лепей, - сказала Лота. - I нiякiх талерак! I наогул, мяне здзiўляе, чаму людзi гавораць, што вельмi цяжка весцi гаспадарку?

Калi яна скончыла есцi, яна выцерла пальцы аб анучу. Потым пачала выцiраць пыл з мэблi, выцерла стол, камоду, крэслы, ложак, ляльчын ложак, люстэрка, а таксама карцiну з Чырвонай Шапачкай i ваўком. Яна прыгатавала ложак для Вiолы Лу i для сябе з Бэмсi. Лота была так задаволена сваёй гаспадаркай, што яна заспявала песню, якую нядаўна вывучыла:

Я прыходжу ў свой маленечкi дамок,

Ноч маўчыць,

I вельмi-вельмi цёмна,

Запалю агеньчык жоўты мой,

Завуркоча кот: "Заходзь дадому!"

- Але ж у мяне няма коцiка, - сказала Лота задумлiва.

ДА ЛОТЫ ПРЫХОДЗЯЦЬ ГОСЦI

Задаволеная Лота забаўлялася з Вiолай Лу, Бэмсi i лялечным посудам даволi доўгi час. Яна яшчэ разоў пяць выцiрала пыл з мэблi. Нарэшце яна села ў крэсла i пачала думаць.

- Што ж усе робяць дома цэлы дзень? - спытала яна ў Бэмсi.

У гэты момант яна пачула крокi, якiя даносiлiся з лесвiцы. Гэта былi Джонас i Марыя.

- А ў мяне дом, - абвясцiла Лота.

- Так, мы ведаем, - сказаў Джонас. - Мiсiс Берг сказала нам.

- Я збiраюся пражыць тут усё жыццё, - папярэдзiла Лота.

- Гэта ты так мяркуеш, - адказаў Джонас.

Марыя падышла да посуду. Яна асцярожна памацала кубачкi, паднос, кафейнiк. Пры гэтым яна бясконца войкала ад захаплення. Потым убачыла Вiолу Лу i яе цудоўнае адзенне, разглядаць якое было адно задавальненне.

- Не чапай! - памахала пальчыкам Лота. - Гэта мая хата i мае рэчы.

- Цi ты не дазволiш мне пагуляць з iмi трошкi? - спытала Марыя, угаворваючы.

- Добра, - згадзiлася Лота. - Але толькi трошкi.

Праз хвiлiну Лота спытала:

- А мама плача?

- Канешне, не, - адказаў Джонас.

- Канешне, я плачу, - сказаў голас з лесвiцы, i ў дзвярах паказалася мама. - Канешне, я плачу па маёй маленькай Лоце.

Лоце было вельмi прыемна пачуць гэта.

- Мне вельмi шкада, мама, - сказала яна. - Але зараз у мяне свой дом i свая гаспадарка, i таму я ўвесь час вельмi занятая.

- Я разумею, - сур'ёзна сказала мама. - У цябе тут хораша.

- Значна лепей, чым дома, - сказала Лота, кранаючы фiранкi.

- Я прынесла табе раслiну. Гэта такi звычай, калi хтосьцi атрымлiвае новую хату, - растлумачыла мама i працягнула Лоце гаршчок з бягонiяй.

- Як добра, - сказала Лота. - Я пастаўлю яго на падаконнiк. Вялiкае дзякуй!

Лота яшчэ раз выцерла пыл з мэблi, каб мама, Марыя i Джонас маглi прасачыць за ёй. Яны згадзiлiся, што Лота добра даглядае свой пакойчык. Калi яна скончыла выцiраць пыл, мама спытала ў яе, цi не збiраецца яна абедаць з Джонасам i Марыяй.

- Не, мiсiс Берг дае мне ежу, - сказала Лота i паказала, як добра працуе сiстэма з кошыкам.

- Дык ты не зусiм дурненькая, - сказаў Джонас, сеў на падлогу i пачаў праглядаць старыя часопiсы, якiя ён знайшоў у кутку.

- Тады да пабачэння, Лота, - сказала мама. - Калi ты надумаешся вярнуцца дадому да калядаў, мы будзем вельмi рады бачыць цябе.

- А колькi яшчэ часу да калядаў? - спытала Лота.

- Сем месяцаў, - адказала мама.

- Я, вiдаць, буду тут жыць больш, чым сем месяцаў, - заключыла Лота.

- Гэта ты так мяркуеш, - усмiхнуўся Джонас.

Мацi пайшла, а Лота з Марыяй гулялi з Вiолай Лу. Джонас сядзеў на падлозе i чытаў часопiс.

- Табе падабаецца ў мяне, Марыя? - спытала Лота.

- Гэта найлепшы лялечны дом, якi я калi-небудзь бачыла.

- А гэта не лялечны дом, - запярэчыла Лота, - гэта мой сапраўдны дом.

Раптам на лесвiцы пачулiся цяжкiя крокi. Гэта быў тата.

- Да мяне дайшлi дрэнныя звесткi, - сказаў ён. - Людзi ў горадзе гавораць, што ты пакiнула дом, Лота. Гэта праўда?

- Так, - кiўнула Лота.

- Гэта ноч будзе вельмi сумнай для мяне, Лота. Ты толькi падумай, што я буду адчуваць, калi зайду ў дзiцячы пакой, каб сказаць добрай ночы... А там будзе твой пусты ложак. Няма маёй Лоты!

- Нiчым нельга дапамагчы, - адказала Лота ўпэўнена. А пра сябе ўздыхнула: "Бедны тата!" Ёй сапраўды было вельмi шкада яго.

- Так, вiдаць, нельга дапамагчы, - згадзiўся тата. - Джонас i Марыя, вам лепш пайсцi дадому. Сёння ў нас гамбургеры, смажаныя абрыкосы на вячэру.

- Да пабачэння, дарагая Лота, - развiтаўся тата i пайшоў унiз па лесвiцы.

- Да пабачэння, - адказала Лота.

- Бывай, - заспяшалiся Джонас i Марыя.

- Бывайце, - сказала Лота i падышла да акна, каб памахаць iм адтуль.

АДЗIНОКАЯ ЛОТА

Лота засталася адна. Мiсiс Берг прынесла ёй сёе-тое паесцi, i Лота падняла ўсё наверх у кошыку. Там зноў былi аранжад, дзве саломiнкi i халодны кавалак смажанай свiнiны.